查看文章

Chiny zaproponowały krajom Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) współpracę regionalną w formule „16+ 1” w 2012 roku. Chińskie środowisko analityczne uznało, że przyczyną takiego zwrotu jest dostrzeżenie przez Pekin zarówno wzrostu znaczenia państw regionu w Unii Europejskiej, jak i zmniejszenia różnic ideologicznych, które wcześniej hamowały współpracę. W kryzysie strefy euro widziano natomiast przyczynę zainteresowania krajów EŚW współpracą z Chinami. Otwarte w ten sposób „okno możliwości” Pekin postanowił wykorzystać do utworzenia w regionie swoistego przyczółku dla dalszej ekspansji gospodarczej w Europie. Format „16+ 1”, oprócz otwarcia regionu na inwestycje, miał posłużyć do kształtowania stosunków Chiny–UE oraz stać się narzędziem budowy pozytywnego wizerunku Chin. Po trzech latach funkcjonowania „16+ 1” wśród chińskich ekspertów panuje zgoda co do tego, że współpraca regionalna w tej formule w małym stopniu spełniła oczekiwania Pekinu. Do najważniejszych przeszkód zostały zaliczone: ogromne zróżnicowanie regionu, bariery związane z prawem Unii Europejskiej, braki w ekspertyzie po stronie chińskich firm, asymetria potrzeb gospodarczych obu stron, a także niechęć do współpracy w ramach samego regionu.

Niezależnie od niskiej efektywności dotychczasowych działań Chiny kontynuują inicjatywę „16+ 1”. Współpraca w ramach „16+ 1” oraz jej postępująca instytucjonalizacja mają jednak często powierzchowny i fasadowy charakter. Formuła wielostronna jest wykorzystywana przez Chiny do długofalowej poprawy stosunków bilateralnych z wybranymi państwami regionu i stworzenia na …