هدف اين مقاله، تعيين درجه توسعه يافتگي نقاط شهري استان آذربايجان شرقي و تحليل روند نابرابري هاي ناحيه اي در استان، طي سال هاي 1365، 1375 و 1385 است. محدوده مورد مطالعه، شامل نقاط شهري استان آذربايجان شرقي در سال هاي مذکور است. روش پژوهش «توصيفي-تحليلي» است. شاخص هاي مورد بررسي متشکل از 39 شاخص، شامل شاخص هاي بهداشتي و درماني، فرهنگي و آموزشي، اقتصادي، زيربنايي و مسکن، ورزشي و تلفيقي از شاخص هاي مورد مطالعه است. با استفاده از روش هاي تحليل عاملي و موريس، درجه توسعه يافتگي و رتبه هر يک از نواحي محاسبه شده است. سپس با بهره گيري از مدل تحليل خوشه اي، نقاط شهري استان آذربايجان شرقي در سه سطح توسعه يافته، نيمه توسعه يافته و محروم طبقه بندي شده است.

با توجه به شاخص هاي مورد مطالعه، با وجود توسعه نامتعادل بين نقاط شهري استان، شکاف و واگرايي بين ناحيه اي در سال 1385 نسبت به سال 1365 تا حدودي کاسته شده و يک نوع همگرايي و تجانس بين ناحيه اي در حال شکل گيري است.