Bu çalışma, Bitlis vilayeti örneğinde II. Abdülhamid'in 1876-1909 yılları arasında Doğu Anadolu'daki yönetim anlayışı, bölgede yaşanan siyasi ve etnik olaylar, asayiş olayların sebep olduğu demografik değişim ve Bitlis'in idarî, sosyo-kültürel durumu ve nüfusu ile buraya yapılan eğitim yatırımlarını ve neticelerini kapsamaktadır. Tez, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Bitlis'in idarî yapısındaki değişim, Tanzimat öncesi ve sonrası olarak incelenmiştir. İdarî değişimin kırılma noktası sayılabilecek 1879 yılındaki vilayet olma süreci detaylı bir şekilde aktarılmıştır. Bununla birlikte Bitlis'te görev yapmış valiler, belediye başkanları gibi idareciler ile meclisler hakkında bilgi paylaşılmıştır. Aynı dönemde yeniden yapılandırılan adlî yapı ve mahkemeler hakkında gerekli bilgi verilmiştir. Merkezden taşraya tek iletişim aracı olan telgraf ve posta teşkilatının Bitlis'teki yapılanması ile bu teşkilatın şehir hayatındaki değişime olan katkısından bahsedilmiştir. Ayrıca Bitlis'teki vakıf müesseselerinin şehir hayatındaki önemi ile matbaa ve gazetecilik konularına değinilmiştir.İkinci bölümde Bitlis'in nüfus yapısı incelenerek bu yapıdaki değişimler, sebepleri ile birlikte paylaşılmıştır. Bitlis'teki aşiretler, bunlardan kaynaklı asayiş olayları, Hamidiye Alayları, Ermeni olayları ve hapishane konularında tespitler yapılmıştır. Bu bölümde bir de toplumsal yapıyı ilgilendiren doğal afetler ile muhacirler ve göçebe aşiretlerin iskânı konusu işlenmiştir. Son bölümde ise Bitlis'te eğitim konusu üzerinde durulmuştur. Bu kapsamda Bitlis'te mevcut eğitim kurum ve kuruluşları tespit edilmiş ve dönem içinde açılan yeni eğitim kurumları hakkında bilgi verilmiştir. Bununla beraber vilayet maarif teşkilatı ve müdürleri, öğretmen maaşları, okulların genel sorunları ve eğitim için aktarılan ödenekler gibi diğer konu başlıklarına da değinilmiştir.