İnsanlığın var oluşundan beri kullanılan bitkiler sadece besin maddesi olarak değil aynı zamanda tıp alanında da yaygın olarak kullanılmıştır. Bunlardan biri olan kekiğin içerisinde barındırdığı uçucu yağlardan timol ve özellikle karvakrolün insan sağlığına etkinliği son zamanlarda çok sık irdelenmeye başlanmıştır. Yapılan bu çalışmalar özellikle karvakrolün insan sağlığına ciddi etkileri olduğunu ispatlamaktadır. Araştırmalar karvakrolün antibakteriyel, anti-fungal, anti-parazitik, antioksidan olduğunu ve tümör hücrelerinde biyotoksik olduğunu göstermiştir. Bu derlemede amaç, neredeyse her bölgede yetişen ve çok sık tüketilen kekiğin içerisinde bulunan uçucu yağ karvakrolün yapılan çalışmalar eşliğinde etkinliğinin sunulmasıdır.
I. GIRIŞ Bitkiler insanlık için var oluşundan günümüze kadar önemli besin kaynaklarından biridir. İnsanlık tarihine bakıldığında bitkiler hep tanınmış, incelenmiş, kullanılmış ve tanıtılmıştır (1). İnsanlar bitkileri sadece beslenmede lezzet verici madde olarak değil aynı zamanda kanser, enfeksiyon, obezite, mide ülseri, yara bakımı gibi birçok hastalığın tedavisinde yardımcı destek tedavisi olarak kullanmaktadır. Bitkisel ilaçlar, özellikle gelişmekte olan ülkelerin kırsal bölgelerinde yaygın olarak kullanılmış ve hatta bitkiler geleneklerinin bir parçası olmuştur (2). Hem geleneksel tıpta hem de modern tıpta tedavide yer alan bitkiye, tıbbi bitki denmektedir (3). Tıbbi bitkilerin tedavide kullanılmasının en önemli nedeni içinde barındırdıkları uçucu yağlardır. Tıbbi bitkilerden biri olan kekik Lamiaceae familyasında yer alır. Birçok bölgede yaygın şekilde yetişmektedir. Özellikle içerisinde barındırdığı timol ve karvakrol (KAR) bileşikleri kekiğin tıbbi bitki olarak kullanılmasında en önemli etkendir.