Her türlü bilimsel uğraş aslında bir tasnife dayanır. Tasnifler de ele alınan olgunun doğası kadar metodolojik kabullerden ve bu tasnifi ortaya koyan zihnin tarihselliğinden etkilenir. Türk modernleşmesine yönelik tasnifler de tarihsel konumlanışların, paradigmaların, ideolojik pozisyonların ve bilimsel seçim ve sınıflandırma sürecini çoğu zaman kaçınılmaz olarak etkileyen göreceliğin izlerini taşır. Bu makalede, tarih ve sosyolojinin metodolojik yönelimlerini uzlaştırmak için ortaya konulmuş bir çaba olarak düşünülebileceğimiz tarihsel sosyoloji ve bu bilimsel gelenek içerisinde geliştirilen alternatif bakış açıları tanıtılmıştır. Bu tanıtım Türk modernleşmesine yönelik tasniflerin değerlendirilmesine yönelik metodolojik çerçeveyi teşkil etmektedir. Türk modernleşmesi deneyiminin çeşitli bakış açıları bağlamında nasıl sınıflandırıldığı ve tarih, siyaset bilimi ve sosyoloji disiplinleri içerisinde geliştirilen tasniflerin modernleşme deneyiminin bütüncül kavranışına katkısı bu bağlamda sorunsallaştırılmıştır. Bununla hem tarihin sosyolojik incelemesine hem de Türk modernleşmesine ilgi duyan sosyal bilimcilere yönelik bir çerçeve ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu çalışma tarihsel sosyolojinin yöntemsel kabullerine dayan-maktadır ve kaynaklar ve okumalar açısından kaçınılmaz bir görecelik barındırmaktadır.